کاهش شدید درآمدهای دولت گذشته به دلیل وضعیت اسفناک فروش نفت و عدم دسترسی به درآمد حاصل از آن به دلیل تحریمهای ظالمانه، کسری شدید بودجه و به تبع آن افزایش تورم، وضعیت کشور را بحرانی و شکننده کرده بود. در کنار همه این چالشها و مسائل دیگر، بیبرنامگی و بیانگیزگی دولت قبل برای بهبود شرایط مهمترین موضوعی بود که باعث ناامیدی و نارضایتی مردم از شرایط کشور شده بود. تورم بالای ۵۰ درصد، رشد بالای نقدینگی، افزایش خاموشیها در فصل تابستان، کاهش ذخایر آبی کشور و رشد اقتصادی منفی نتیجه فقدان تدبیر و امید در مجموعه دولت قبل بود که کار را برای هر دولتی دشوار میکرد.
سال ۱۴۰۱، دولت بعد از تلاشهای متعدد برای حل چالشهای مزبور و موفقیت در واکسیناسیون عمومی و مدیریت بحرانهای کسری بودجه، ناترازی انرژی و کمبود ذخایر کالاهای اساسی و بازآفرینی روابط با کشورهای همسایه، توسعه زیرساختهای تحول و پیشرفت را به عنوان یک اولویت در دستور کار خود قرار داد. در این سال، اتمام پروژههای نیمهتمام و طرحهای بر زمین مانده از جمله تکمیل کریدورهای ارتباطی شرق به غرب و شمال به جنوب، تکمیل پالایشگاهها، ایجاد زیرساختهای اطلاعاتی در حوزههای مالیاتی و بانکی و... در دستور کار بود. همت و تلاش بیوقفه دولت در سال ۱۴۰۱ همزمان با بحرانآفرینی کشورهای متخاصم و جریان معاند داخلی و خارجی و همصدایی مخالفان داخلی دولت بود اما با همراهی مردم و حضور آنان در صحنه، پیشرفت کشور متوقف نشد بلکه سرعت بیشتری پیدا کرد.
با توجه به شکست دشمن در جنگ ترکیبی همهجانبه، توفیقات دولت در سال ۱۴۰۱ در عرصههای مختلف و جبران عقبماندگیها، از سرگیری روابط دیپلماتیک و اقتصادی با کشورهای همسایه بویژه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، افزایش حجم صادرات کشور، تکمیل زیرساختهای کشور و... سال ۱۴۰۲ به عنوان دوره تحول و پیشرفت مد نظر قرار گرفته است. در این دوره، دولت به دنبال پیگیری موضوعات راهبردی و اجرای پروژههای کلان در سطح کشور است تا بدین وسیله زمینهساز تحقق پیشرفت و عدالت باشد.
در این میان باید به توفیقات دولت در حوزه دیپلماسی نیز اشاره کرد. گسترش تعامل و روابط با کشورهای دوست و همسو و البته عضویت ایران در سازمانها و گروههای بینالمللی اقتصادی و سیاسی از جمله موفقیتهای دولت سیزدهم در ارتباط با سیاست خارجی است که در این رابطه میتوان به عضویت کشورمان در گروه بریکس اشاره کرد.
به طور کلی، برنامهها و عملکرد دولت در 2 سال ابتدایی فعالیت خود بر 4 سرفصل «توسعه زیرساختها و امور زیربنایی کشور»، «ارتقای سرمایه اجتماعی و هویت ملی»، «توسعه دیپلماسی فعال و تأمین امنیت پایدار» و «اصلاح رویکردهای حکمرانی» تعریف شده که بیانگر جهتگیری دولت در راستای تحقق اهداف و وعدههای خود نیز است.
* توسعه زیرساختها و امور زیربنایی کشور
در زمینه توسعه زیرساختها شاهد «تأمین مسکن خانوادههای فاقد مسکن واجد شرایط، نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده شهری، توسعه زیرساختهای آب و آبفا، تأمین پایدار سوخت مورد نیاز کشور، توسعه گازرسانی و ذخیرهسازی گاز و فرآوردههای نفتی، ارتقای ظرفیت تولید نفت و فرآوردههای نفتی، ارتقای زیرساختهای بهرهبرداری صنایع نفت و گاز، توسعه زیرساختهای حملونقل کشور، توسعه حملونقل (باری - مسافری، داخلی - خارجی)، فعالسازی کریدورهای حمل و نقل، شتاببخشی به تحقق شبکه ملی اطلاعات و توسعه زیرساختهای ارتباطی کشور، توسعه پیامرسانها و شبکه اجتماعی بومی، طراحی و ساخت ماهوارههای مورد نیاز کشور و انجام پرتابهای تحقیقاتی و عملیاتی و احداث و بهسازی نیروگاهها و توسعه زیرساخت شبکه برق» بودهایم.
دولت توانست «تامین زمین برای اجرای قانون نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده شهری، پرداخت تسهیلات به پروژههای خودمالکی، نوسازی و بهسازی مسکن روستایی، تخصیص زمین به متقاضیان واجد شرایط به صورت انفرادی و گروهی، تخصیص زمین به متقاضیان واجد شرایط در قالب انبوهسازی، تصویب دستوالعملهای مربوط به ثبتنام متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن، تصویب دستورالعملهای مربوط به ثبتنام متقاضیان طرح جوانی جمعیت، پرداخت تسهیلات برای افزایش تولید و عرضه مسکن، توجه به مسکن کارگری برای نخستین بار در دولت مردمی و شروع احداث 56.803 واحد مسکونی جهت واگذاری به مددجویان نیازمند تحت پوشش سازمان بهزیستی، ارتقای نرخ ایثارگران دارای مسکن و اجرای طرحهای مسکن روستایی» را به بهترین نحو اجرا کند.
* توسعه زیرساختهای آب و آبفا
در بخش توسعه زیرساختهای آب و آبفا شاهد «آبرسانی به ۳۰۳۰ روستا، احداث ۴۳۶۵ کیلومتر خطوط انتقال آب روستایی، احداث سدهای ملی، احداث شبکههای آبیاری و زهکشی، احداث و بهرهبرداری از تصفیهخانههای فاضلاب، احداث شبکه جمعآوری و خطوط انتقال فاضلاب، خرید تضمینی آبشیرینکن و بازچرخانی پساب برای صنعت و فضای سبز» از سوی دولت بودیم.
«تامین پایدار سوخت و انرژی موردنیاز بخشهای مختلف کشور و افزایش خطوط انتقال و پوشش گازرسانی سطح کشور» نیز از جمله اقدامات دولت در زمینه تامین سوخت کشور بوده است.
* ارتقای ظرفیت تولید نفت و فرآوردههای نفتی
در بخش ارتقای فرآوردههای نفتی شاهد «افزایش ۲۲ درصدی ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و افزوده شدن قریب به ۵۶ میلیون متر مکعب در روز به ظرفیت تولید گاز نسبت به ابتدای دولت و افزوده شدن بالغ بر ۷۰ هزار بشکه در روز به ظرفیت تولید میعانات گازی کشور نسبت به ابتدای دولت» بودهایم.
* توسعه زیرساختهای حملونقل کشور
در این بخش شاهد «بهرهبرداری از خطوط اصلی ریلی، احداث بزرگراه و راه اصلی، احداث آزادراههای کشور، احداث و آسفالت راههای روستایی بالای ۲۰ خانوار و ظرفیت کانتینری بنادر بازرگانی کشور» بودهایم.
* توسعه حملونقل (باری - مسافری، داخلی - خارجی)
در بخش توسعه حملونقل در دولت شاهد توسعه «حمل بار ترانزیتی جادهای، جابهجایی مسافر ریلی، رشد مجموع جابهجایی بار و مسافر، انعقاد و عملیاتی کردن تفاهمهای همکاری با کشورهای روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و ازبکستان و توسعه هدفمند بازار پروازهای عبوری و افزایش سهم بازار کشور از پروازهای عبوری» بودهایم.
* فعالسازی کریدورهای حمل و نقل
در این بخش شاهد «فعالسازی و تقویت کریدور شمال - جنوب و فعالسازی و تقویت کریدور شرق - غرب» و افتتاح مسیر ترانزیتی ریلی روسیه - هند از طریق ایران (کریدور شمال –جنوب شاخه شرقی دریای خزر) در تیرماه ۱۴۰۱ و تثبیت این مسیر با عبور بیش از ۳۰ قطار فلهبر از مبدا روسیه به مقصد هند در پاییز ۱۴۰۱ و عبور حدود ۶۰ هزار تن بار کود ترانزیتی و افتتاح مسیر ترانزیتی تمامریلی کانتینری قزاقستان - ترکمنستان- ایران –ترکیه با حمل محمولات ترانزیتی کانتینری در خردادماه ۱۴۰۱ در راستای تقویت کریدور شرق - غرب و احیای جاده ابریشم با هدفگذاری سالانه ۵ میلیون تن و... بودهایم. در بخش توسعه زیرساختهای کشور «تکمیل ۲۳ درصدی شبکه ملی اطلاعات نسبت به ابتدای دولت، افزایش ظرفیت پهنای باند شبکه انتقال زیرساخت کشور، گسترش اتصال روستاهای بالای 20 خانوار به شبکه ملی اطلاعات، افزایش ظرفیت IP شبکه زیرساخت کشور، راهاندازی و توسعه پنجره ملی خدمات دولت هوشمند و پیگیری اتصال دستگاههای مشمول به پنجره واحد و توسعه شبکه دسترسی فیبرنوری» را داشتهایم.
* توسعه پیامرسانها و شبکه اجتماعی بومی
افزایش ظرفیت فنی و زیرساختی پیامرسانها و شبکههای اجتماعی بومی در کنار ارائه سرویسهای متنوع در بستر آنها، حمایت فنی و زیرساختی از پیامرسانها و شبکه اجتماعی بومی، افزایش ۴۰۰ درصدی ترافیک پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی و ارائه خدمات صوتی و تصویری با کیفیت از طریق پیامرسانهای داخلی از جمله اقدامات انجامشده در زمینه توسعه پیامرسانها بوده است.
* طراحی و ساخت ماهوارههای مورد نیاز کشور و انجام پرتابهای تحقیقاتی و عملیاتی
در این بخش شاهد «افزایش تعداد ماهوارههای آماده پرتاب، افزایش تعداد ماهوارههای در حال ساخت، استقرار ماهواره نور و ماهواره سنجش از دور ملی خیام در مدار و انجام پرتابهای تحقیقاتی» بودهایم.
* احداث و بهسازی نیروگاهها و توسعه زیرساخت شبکه برق
در زمینه احداث نیروگاهها شاهد «بهرهبرداری از ۳۴ نیروگاه حرارتی با ظرفیت ۵۱۹۸ مگاوات، بهرهبرداری از نیروگاههای تجدیدپذیر با ظرفیت ۲۲۳,۵۳ مگاوات، بهرهبرداری از نیروگاههای تولید پراکنده و مقیاس کوچک با ظرفیت 284.3 مگاوات، ارتقای توان تولید نیروگاههای موجود به ظرفیت ۱۴۰۰ مگاوات، رفع محدودیت تولید به ظرفیت ۶۰۰ مگاوات، افزایش ظرفیت شبکه انتقال و فوق توزیع برق، افزایش ظرفیت توزیع شبکه برق و احداث خطوط و پستهای انتقال و توزیع برق روستایی» بودهایم.
* پیشرفت در علم و فناوری و سلامت
کنترل همهگیری کرونا و انجام واکسیناسیون، پوشش بیمه سلامت و کاهش سهم مردم از هزینه خدمات درمانی، دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی و درمانی در سراسر کشور، تکمیل و بهرهبرداری پروژههای نظام سلامت، برقراری دولت الکترونیک در حوزه سلامت، ارتقای جایگاه علمی کشور از نظر تولید کمی و کیفی مقالات علمی، ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه، تولید داخل و دانشبنیان و توسعه فناوری هستهای از جمله اقدامات دولت در زمینه پیشرفت علم و فناوری و سلامت بوده است.
* کنترل همهگیری کرونا و انجام واکسیناسیون
پوشش واکسیناسیون کرونا در کل جمعیت، تامین واکسن کرونا (از انواع وارداتی و تولید داخل)، ذخیره واکسن کرونا، تولید کیت تشخیص اُمیکرون، تولید واکسن کرونا در کشور و صادرات واکسن کرونا از جمله اقدامات دولت در دوران همهگیری کرونا بوده است.
* پوشش بیمه سلامت و کاهش سهم مردم از هزینههای خدمات درمانی
در این بخش شاهد بیمه افراد فاقد بیمه سلامت از ۵ دهک ابتدایی (برای نخستین بار در نظام سلامت کشور)، کاهش فرانشیز (سهم خودپرداخت بیمار) در بیمهشدگان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره)، اجرای طرح دارویار و تثبیت و کاهش پرداختی از جیب مردم در خرید دارو، تاسیس صندوق بیماران صعبالعلاج و کاهش پرداخت در زمان دریافت خدمات تشخیصی بیماران صعبالعلاج، پوشش بیمه سلامت مادران باردار و کودکان تا ۵ سالگی، اجرای آزمایشی طرح «سلامت بخش» در ۳ استان کمتر برخوردار، پوشش بیمهای زوجهای نابارور (پرداخت مبلغ ۱،۳۶۰ میلیارد ریال به مراکز طرف قرارداد و به بیمهشدگان به صورت خسارت متفرقه)، توسعه خدمات بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر و همچنین توسعه خدمات درمانی جامعه تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی بودهایم.
* دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی- درمانی در سراسر کشور
«توزیع پزشکان متخصص ضریب کا در مناطق محروم، توزیع پزشک متخصص با تمرکز بر مناطق محروم و کمبرخوردار، توزیع پزشک، دندانپزشک و داروساز با تمرکز بر مناطق کمبرخوردار، افزایش ظرفیت پذیرش دستیاری تخصصی پزشکی در جهت تربیت و تامین کادر متخصص پزشکی جهت ارائه خدمات سلامت، افزایش ظرفیت پذیرش فوقتخصصی پزشکی در جهت تربیت و تامین کادر متخصص پزشکی جهت ارائه خدمات سلامت، اجرای برنامه «سلامت خانواده و نظام ارجاع» با رویکرد پیشگیریمحوری و دسترسی عادلانه مردم به خدمات نظام سلامت و توزیع تجهیزات پزشکی سرمایهای سنگین با تمرکز بر مناطق محروم و کمبرخوردار در جهت ارائه خدمات عادلانه سلامت شامل اسپکت سیتی، پتسیتی، توموتراپی، MR، آنژیوگرافی پریفرال، آنژیوگرافی قلبی، آنژیوگرافی مغزی، سیتیاسکن، سیتیآنژیو، سیتیسیمولاتور، شتابدهنده تولید داخل و گاما نایف» از جمله اقدامات دولت در زمینه دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی و درمانی در کشور بوده است.
* تکمیل و بهرهبرداری پروژههای نظام سلامت
توسعه و تجهیز تختهای بیمارستانی و افتتاح ابرپروژههای نظام سلامت، تجهیز و توسعه پروژههای درمانی جدید، توسعه و تجهیز تختهای PICU، توسعه و تجهیز ۱۰۶ مرکز درمانی با تمرکز بر مناطق کمبرخوردار و محروم، تکمیل و بهرهبرداری از پروژههای بهداشتی، افتتاح مراکز دندانپزشکی (با تمرکز بر مناطق کمبرخوردار و محروم) و توزیع دستگاه دیالیز از جمله اقدامات در زمینه تکمیل پروژههای نظام سلامت از سوی دولت بوده است.
* برقراری دولت الکترونیک در حوزه سلامت
رونمایی از سامانه نظام ارجاع الکترونیک، تکمیل و بهروزرسانی سامانه پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان (سپاس)، رونمایی از سامانه ملی باروری سالم، اصلاح و توسعه داشبوردهای موجود سامانه یکپارچه بهداشت (سیب)، استقرار کامل نسخهنویسی الکترونیک، بهروز کردن سیستم اطلاعات بیمارستانی (HIS)، اجرای برنامه نسخهنویسی، نسخهپیچی و امضای الکترونیک، راهاندازی سامانه رسیدگی الکترونیکی اسناد برنامههای معاونت درمان و راهاندازی دانشگاه علوم پزشکی هوشمند از جمله اقدامات دولت در برقراری دولت الکترونیک بوده است.
* ارتقای جایگاه علمی کشور از نظر تولید کمی و کیفی مقالات علمی
نگهداشت رتبه جهانی کمیت علم ایران در پایگاه آماری اسکوپوس و حمایت مالی از تحقیقات و پژوهشهای اساتید جدیدالاستخدام از جمله اقدامات دولت در زمینه ارتقای جایگاه علمی کشور بوده است.
* ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه
بورسیه شغلی نخبگان و دانشجویان برتر، حذف رشتههای بدون متقاضی و الزام پیوست اشتغال برای رشتههای جدید و راهاندازی سامانه ایدهها و نیازها (نان) از جمله اقدامات دولت در این بخش بوده است.
* افزایش تولید داخل و دانشبنیان
توسعه همکاری وزارت نفت با شرکتهای دانشبنیان و مراکز دانشگاهی، توانمندسازی تولید داخل در اقلام راهبردی و غیرراهبردی صنعت نفت، حمایت از تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین در بخش کشاورزی، تامین مالی شرکتهای دانشبنیان به میزان ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از طریق نظام بانکی، اعطای اعتبار مالیاتی به ۱۰۹۸ شرکت دانشبنیان، افزایش فروش محصولات شرکتهای مستقر در پارکها و مراکز رشد، افزایش تعداد فناوران شاغل در پارکها و مراکز رشد، توسعه صادرات دانشبنیان توسط پارکها و مراکز رشد، افزایش تعداد شرکتهای دانشبنیان، افزایش فروش (درآمد) شرکتهای دانشبنیان، افزایش اشتغال در شرکتهای دانشبنیان، بومیسازی فناوریهای گلوگاهی از طریق برنامه ساخت بار اول و توسعه صادرات کالاها و خدمات دانشبنیان از جمله اقدامات دولت در زمینه تولیدات دانشبنیان بوده است.
* توسعه فناوری هستهای
تولید رادیوداروهای تشخیصی و درمانی مورد نیاز کشور، توسعه کاربرد پرتوهای هستهای و توسعه کاربرد پلاسما از جمله اقدامات دولت در زمینه توسعه فناوری هستهای بوده است.
* ارتقای سرمایه اجتماعی و هویت ملی
از جمله اقدامات دولت در زمینه ارتقای سرمایه اجتماعی، «ارتقای امور و زیرساختهای فرهنگی، اعتلای فرهنگی جامعه، توسعه گردشگری و بازنمایی فرهنگی، حفظ و صیانت از آثار تاریخی - فرهنگی ملی، توسعه ورزش همگانی و ترویج نشاط، توسعه ورزش قهرمانی و تقویت روحیه اقتدار ملی و صیانت از گنجینهها و ارزشهای دفاع مقدس» بوده است.
* توسعه دیپلماسی فعال و تأمین امنیت پایدار
از جمله اقدامات دولت در زمینه توسعه دیپلماسی «دیپلماسی انرژی، دیپلماسی اقتصادی، احیای تعادل در سیاست خارجی، توسعه همکاری با سازمانها و ائتلافهای بینالمللی، پیشبرد سیاست همسایگی، پشتیبانی از محور مقاومت، دیپلماسی فرهنگی، دیپلماسی حقوقی - قضایی، دیپلماسی دفاعی و امنیتی، حمایت از ایرانیان خارج از کشور و تامین امنیت پایدار» بوده است.
* اصلاح رویکردهای حکمرانی در دولت
اقدامات دولت در زمینه اصلاح رویکردهای حکمرانی در دولت شامل «فسادستیزی و از بین بردن بسترهای فسادزا، ارتقای روابط، تعاملات و همافزایی دولت با قوه قضائیه، ارتقای روابط، تعاملات و همافزایی دولت با مجلس، یکپارچگی و همافزایی مجموعه دولت و حضور در میان مردم و میدان عمل» بوده است.